De agrarische sector is toekomstbestendig in economisch opzicht, is natuurinclusief, circulair en klimaatadaptief
De landbouwsector is een bepalend onderdeel van ons buitengebied. Voor een levendig buitengebied is het belangrijk dat er agrarische bedrijven blijven die toekomstbestendig zijn.
In de schil rondom natuurgebied Loonse en Drunense Duinen zijn agrariërs al langere tijd in transitie naar een toekomstbestendige landbouw. Naast de nabijheid van deze stikstofgevoelige natuur zijn ook de klimaatveranderingen van invloed op de agrarische sector. Dat betekent dat overal het landschap duurzaam beheerd en landbouwgrond duurzaam bewerkt moet worden. Met respect voor natuurwaarden en in balans met de bodem-, water-, en milieukwaliteit.
Dat maakt een andere manier van landbouw nodig. Samen zijn wij verantwoordelijk voor een overgang naar een meer toekomstbestendige landbouw. Dit is een economisch vitale landbouw, waar voedselproductie en landschapsbeheer plaatsvindt in combinatie met een gezonde bodem, schoon water, schone lucht, minder stikstofuitstoot, hoge mate van biodiversiteit en een aantrekkelijk landschap. Toekomstbestendige vormen van landbouw zijn bijvoorbeeld kringlooplandbouw en, natuurinclusieve landbouw waarbij rekening wordt gehouden met de klimaatontwikkelingen.
Het aantal agrarische bedrijven neemt af door gebrek aan opvolging. De vrijkomende gronden en gebouwen kunnen onder andere gebruikt worden voor extensivering van andere bedrijven. Ook kunnen er andere gebruiksmogelijkheden worden gezocht die passen bij de omgeving. Dit altijd met inachtneming van een goed toekomstperspectief voor de (stoppende) boer.
Leegstaande stallen lopen het risico gebruikt te worden voor drugscriminaliteit. Het buitengebied is ook kwetsbaar voor drugsdumping. Het is van belang het buitengebied goed te beheren en functies in onderlinge samenhang te realiseren.
Wat willen we bereiken?
- Een toekomstbestendig buitengebied, waarin de agrariër zijn werk kan doen, er plek is voor recreatie en kleinschalige vormen van ondernemen en er ook ruimte is voor herstel van de natuur en biodiversiteit;
- Toekomstbestendige agrarische bedrijven met een afnemende footprint waarbij de grond niet wordt uitgeput en er geen pesticiden c.q. chemische gewasbeschermingsmiddelen worden gebruikt;
- Bij verandering van teelt op een locatie, geen overstap naar intensievere teelt. Intensievere teelt is een teelt waarbij meer water wordt gebruikt, gronden worden uitgeput en meer bestrijdingsmiddelen worden gebruikt dan voorheen;
- In 2050 functioneert het landgebruik en de landbouw zoveel mogelijk als een kringloop waarbij grondstoffen en producten hun waarde zo min mogelijk verliezen;
- Ontwikkelingsruimte voor grondgebonden agrarische bedrijven als dit een bijdrage levert aan de omschakeling naar een toekomstbestendige landbouw en bijdraagt aan landschappelijke kwaliteit;
- Ruimte voor nevenactiviteiten en experimenteerruimte voor innovaties, waarbij rekening wordt gehouden met de gevolgen voor omwonenden en natuurwaarden;
- Kansen voor stoppende agrariërs, waarbij nieuwe functies qua aard en omvang moeten passen in de omgeving;
- Groenblijvende vrijkomende agrarische gronden door deze bijvoorbeeld in te zetten voor natuurontwikkeling of extensivering van omliggende landbouwbedrijven;
- Een buitengebied dat niet uitnodigt tot criminaliteit onder andere door sloop van leegstaande bebouwing.
Wat gaat de gemeente doen?
- Werken aan een toekomstbestendig buitengebied door middel van een gebiedsgerichte aanpak waarin de samenhangende opgaven voor energietransitie, toekomst van de landbouw, klimaatadaptatie en natuurwaarden worden meegenomen;
- Inzetten op geliberaliseerde pachtcontracten voor een langere periode bijvoorbeeld zes jaar. De insteek is dat het gebruik van de grond klimaatadaptief, circulair en natuurinclusief is;
- Ondersteunen van de landbouwsector met de transitie naar toekomstbestendige landbouw, de vermindering van uitstoot van stikstof en geur en het zoeken naar nieuwe verdienmodellen;
- Ontwikkelingsruimte bieden aan agrarische ondernemers die meerwaarde creëren voor een toekomstbestendig buitengebied. Hierbij koppelen we sloop - , woon - en andere opgaven zoals natuurherstel, waterberging en leefbaarheid om tot goede oplossingen te komen;
- Inrichten van een aanspreekpunt agrarische ondernemers en in gesprek gaan over toekomstige gebruiks- en ontwikkelingsmogelijkheden en de zich daarop bevindende bebouwing;
- Voorkomen dat wordt overgestapt op intensievere teelten. Dit leggen we vast in beleidsregels en waar mogelijk in het omgevingsplan. Uitbreiding van boomteelt op traditionele wijze is bijvoorbeeld niet toegestaan.
De kerndoelen en de aanpak
- Vught is leefbaar, schoon, gezond en veilig
- De leefomgeving is zoveel mogelijk klimaatadaptief, natuurinclusief en biodivers
- De leefomgeving stimuleert ontmoeten, bewegen en een gezonde leefstijl
- Vught is zoveel mogelijk energie neutraal met lokale en duurzame energieopwekking
- Er is voldoende woonruimte voor alle doelgroepen
- De dorpskernen hebben elk hun eigen identiteit en voldoende voorzieningen
- Ruimte voor bedrijvigheid
- De agrarische sector is toekomstbestendig in economisch opzicht, is natuurinclusief, circulair en klimaatadaptief
- De landschappelijke, cultuurhistorische en stedenbouwkundige kwaliteiten blijven behouden of worden versterkt
- Er zijn voldoende mogelijkheden voor kwalitatief hoogwaardige recreatie